Lì xì là một phong tục truyền thống đẹp đẽ, được gìn giữ qua nhiều thế hệ người Việt, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên Đán. Phong tục lì xì không chỉ mang ý nghĩa chúc phúc, cầu mong may mắn, mà còn thể hiện sự gắn kết giữa người tặng và người nhận. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về giá trị tinh thần và những điều nên lưu ý khi lì xì. Vậy lì xì có ý nghĩa gì, cần tránh gì khi trao lì xì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về phong tục độc đáo này.
Lì xì là gì?
Lì xì, trong tiếng Anh gọi là Lucky Money, còn tiếng Trung là “hồng bao” (利市), là một phong tục truyền thống vào dịp Tết Nguyên đán. Theo đó, người lớn sẽ tặng trẻ nhỏ một khoản tiền được đặt trong bao lì xì đỏ hoặc vàng vào những ngày đầu năm mới, kèm theo những lời chúc tốt đẹp như mong muốn sức khỏe, may mắn cho các cháu, con em mình.
Phong tục lì xì đầu năm và ý nghĩa của nó
Phong tục lì xì ngày Tết bắt nguồn từ thời xa xưa và mang nhiều ý nghĩa tích cực.
Nguồn gốc phong tục lì xì đầu năm
Tục lì xì đầu năm xuất phát từ Trung Quốc, gắn liền với một giai thoại dân gian. Tương truyền rằng, tại vùng Đông Hải xưa kia, có nhiều yêu quái chuyên quấy nhiễu trẻ em, đặc biệt là vào thời khắc giao thừa khi các vị thần trở về trời. Chúng thường đến gần, xoa đầu khiến trẻ con giật mình, khóc lóc và hay bị bệnh sau đó.
Cha mẹ phải thức suốt đêm giao thừa để canh chừng, cho đến khi có 8 vị thần tiên hóa thành những đồng tiền và dặn họ gói vào trong vải đỏ để bảo vệ con cái. Khi yêu quái đến gần, các đồng tiền phát sáng khiến chúng sợ hãi bỏ chạy. Câu chuyện này lan truyền và từ đó, vào dịp Tết, người ta sẽ tặng trẻ con những bao lì xì đỏ chứa đồng tiền, với lời chúc mau lớn, khỏe mạnh. Phong tục này đã tồn tại và phát triển cho đến ngày nay.
Hiện tại, tục lì xì không chỉ diễn ra trong 3 ngày đầu năm mà còn kéo dài suốt dịp Tết. Người lớn không chỉ lì xì trẻ nhỏ, mà còn tặng bao lì xì cho cha mẹ, ông bà, bạn bè, đồng nghiệp, và đối tác, nhằm gửi gắm lời chúc tốt đẹp cho năm mới.
Ý nghĩa của lì xì ngày Tết
Trao nhau phong bao lì xì ngày Tết chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Đây không chỉ là lời chúc an lành, thịnh vượng đến người nhận mà còn là nét đẹp văn hóa của người Việt. Trẻ em thường nhận lì xì với mong muốn khỏe mạnh, học giỏi; người lớn nhận được lời chúc thành công trong công việc, mọi việc thuận buồm xuôi gió; người già thì nhận được những lời chúc về sức khỏe và hạnh phúc gia đình.
Ngoài ra, lì xì còn mang ý nghĩa giúp xua đuổi điều xấu, chào đón một năm mới suôn sẻ, bình an. Phong bao lì xì thể hiện sự kín đáo và nhã nhặn, tránh sự so bì về giá trị. Cả người tặng và người nhận đều cảm thấy vui vẻ khi thực hiện phong tục giàu ý nghĩa này.
Lì xì bao nhiêu là đủ?
Lì xì trong ngày Tết không có một con số cụ thể, mà tùy thuộc vào mức độ thân thiết và điều kiện tài chính của mỗi người. Với gia đình có điều kiện hạn chế, số tiền có thể dao động từ 10.000 – 20.000 đồng, trong khi gia đình khá giả hơn có thể lì xì từ 50.000 – 100.000 đồng. Thông thường, người lớn tuổi sẽ nhận số tiền nhiều hơn so với trẻ em. Tuy nhiên, dù số tiền lớn hay nhỏ, điều quan trọng vẫn là tấm lòng và lời chúc chân thành dành cho người nhận.
Làm thế nào để lì xì mang lại may mắn suốt cả năm?
Phong tục lì xì trong ngày Tết không chỉ là trao tặng tiền mừng tuổi, mà còn gửi gắm lời chúc phúc cho người nhận. Nhiều người lựa chọn số tiền mang ý nghĩa tài lộc và thịnh vượng để bỏ vào bao lì xì với mong muốn cả năm mới gặp nhiều may mắn. Dưới đây là một số con số thường được sử dụng khi lì xì:
Lì xì theo số 168
Số 168 được hiểu là “phát lộc, phát tài” và thường là lựa chọn phổ biến cho bao lì xì. Những con số như 16.800 đồng, 168 nghìn, 1.680.000 đồng… tượng trưng cho mong ước người nhận sẽ làm ăn phát đạt, học hành thi cử đạt thành tích cao.
Lì xì theo số 178
Số tiền 17.800 đồng, 178 nghìn, 1.780.000 đồng… thường được dùng để lì xì đầu năm. Số 7 đại diện cho phú quý, thịnh vượng, còn số 8 đồng âm với “phát” trong “phát tài”. Số 1 đứng đầu mang ý nghĩa trọn vẹn, đủ đầy trong một năm mới. Những người kinh doanh thường ưa chuộng số tiền này để cầu mong thành công.
Lì xì theo số 188
Số 188, với hai lần xuất hiện của số 8, tượng trưng cho sự phát lộc và thịnh vượng được nhân đôi. Việc lì xì số tiền này thể hiện mong ước tài lộc dồi dào trong năm mới.
Lì xì theo số 1001
Số 1001 mang ý nghĩa “độc nhất vô nhị”, đại diện cho sự duy nhất và quan trọng không thể thay thế của người nhận. Số tiền 1.001.000 đồng thường mang thông điệp này.
Lì xì theo số 1314
Số 1314, khi đọc nhanh theo tiếng Hoa, giống với cụm từ “trọn đời trọn kiếp”. Do đó, các cặp đôi thường tặng nhau lì xì số này để cầu mong hạnh phúc lâu dài, viên mãn trong tình yêu và hôn nhân.
Lì xì theo số 66, 666, 6666
Số 6, đồng âm với “lộc”, được xem là biểu tượng của may mắn và thịnh vượng. Lì xì số 66, 666 hoặc 6666 mang ý nghĩa cầu chúc một năm mới suôn sẻ và thành công.
Lì xì theo số 88, 888, 8888
Số 88, 888, hoặc 8888 cũng là những con số may mắn, tượng trưng cho phát tài, phát lộc, chúc người nhận có một năm mới thịnh vượng và sung túc.
Lì xì theo số 99, 999, 9999
Số 9, trong tiếng Hoa, đọc là “cửu”, nghĩa là trường thọ. Việc lì xì số 99, 999, hoặc 9999 thể hiện lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và sự trường tồn.
→ Để phong tục trao và nhận lì xì trở nên vui vẻ và mang nhiều ý nghĩa hơn, bạn có thể sử dụng một vài phong bao lì xì bá đạo ở Việt Nam.
Những điều nên tránh khi lì xì
Bên cạnh việc lựa chọn số tiền ý nghĩa, phong tục lì xì ngày Tết cũng có những điều cần lưu ý để tránh phạm vào kiêng kỵ:
Tránh lì xì tiền lẻ
Theo phong tục, người ta hạn chế lì xì tiền lẻ như 1 nghìn, 3 nghìn, 5 nghìn đồng… Thay vào đó, tiền chẵn được ưu tiên, với mong muốn mang lại sự đủ đầy, trọn vẹn cho người nhận. Ngày nay, giá trị lì xì thường tăng lên với các mệnh giá 20 nghìn, 50 nghìn, 100 nghìn… và phổ biến là các số tiền như 68 nghìn, 168 nghìn, 188 nghìn với ý nghĩa phát lộc phát tài.
Không nhận lì xì bằng một tay
Khi nhận lì xì, dù là trẻ nhỏ hay người lớn, cần nhận bằng hai tay để thể hiện sự tôn trọng với người trao. Đặc biệt, các bậc phụ huynh nên dạy con không được nhận lì xì bằng một tay, vì điều này có thể bị coi là vô lễ.
Tránh vòi vĩnh thêm tiền lì xì
Lì xì mang ý nghĩa chúc phúc, sức khỏe, bình an, do đó số tiền lì xì nhiều hay ít không quan trọng. Người lớn cần nhắc nhở trẻ nhỏ không nên đòi hỏi thêm tiền lì xì để tránh làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp của phong tục này và gây khó xử cho người tặng.
Không mở bao lì xì trước mặt người tặng
Việc mở bao lì xì ngay trước mặt người tặng bị xem là thiếu lịch sự, vì hành động này có thể khiến người tặng cảm thấy bị đánh giá. Trẻ nhỏ nên được dạy cách cảm ơn người trao và chỉ mở bao lì xì khi về nhà.
Ưu tiên bao lì xì màu đỏ hoặc vàng
Theo quan niệm truyền thống, bao lì xì màu đỏ hoặc vàng tượng trưng cho may mắn và tài lộc. Dù hiện nay có nhiều mẫu mã bao lì xì với màu sắc khác nhau, màu đỏ và vàng vẫn được ưa chuộng để gửi gắm lời chúc tốt đẹp trong năm mới.
Kiêng lì xì số tiền liên quan đến số 4
Số 4, theo tiếng Hán, phát âm gần với “tử” (chết), do đó mọi người thường kiêng lì xì các mệnh giá như 4 nghìn, 40 nghìn, 400 nghìn.
Hạn chế lì xì tiền cũ
Người xưa quan niệm rằng tiền mới tượng trưng cho sự tinh khôi, mới mẻ trong năm mới. Việc lì xì bằng tiền cũ hoặc tiền rách được xem là mang lại điều không may cho người nhận.
Tránh cau có, bực bội khi trao lì xì
Phong tục lì xì ngày Tết mang đến niềm vui và phúc lộc, do đó người trao và nhận lì xì nên tươi cười và vui vẻ. Tránh thể hiện sự cau có, bực bội, vì theo quan niệm dân gian, đầu năm mà khó chịu sẽ ảnh hưởng đến cả năm.
Các câu hỏi thường gặp liên quan tới phong tục lì xì
Lì xì bao nhiêu là may mắn?
Lì xì bao nhiêu tiền để mang lại may mắn thường phụ thuộc vào quan niệm văn hóa và phong tục của mỗi vùng miền, nhưng nhìn chung có một số con số được coi là mang lại tài lộc và may mắn. Dưới đây là một số gợi ý:
- Số 68, 168, 1.680: Đây là những số tiền mang ý nghĩa “lộc phát”, tượng trưng cho sự thịnh vượng và phát triển. Số 6 đại diện cho “lộc”, còn số 8 mang nghĩa “phát”, kết hợp lại thể hiện lời chúc phát tài phát lộc.
- Số 88, 888, 8.888: Số 8 khi phát âm giống từ “phát” trong phát tài, phát lộc, là biểu tượng cho sự thành công và thăng tiến. Vì thế, lì xì số tiền có liên quan đến số 8 thường được coi là lời chúc tài lộc dồi dào.
- Số 66, 666, 6.666: Số 6 tượng trưng cho “lộc” trong phong tục, biểu thị sự may mắn và thịnh vượng. Lì xì với số tiền này ngụ ý mang lại nhiều lộc cho người nhận.
- Số 99, 999, 9.999: Số 9 trong văn hóa Á Đông đại diện cho sự trường thọ và hạnh phúc vĩnh cửu. Lì xì với số tiền này là lời chúc sức khỏe dồi dào và cuộc sống viên mãn.
- Số 1314: Đối với các cặp đôi, số tiền 1314 mang ý nghĩa “trọn đời trọn kiếp”, thường được trao tặng giữa các cặp vợ chồng hoặc người yêu với hy vọng tình cảm bền vững.
Nhìn chung, con số may mắn khi lì xì thường là các con số có ý nghĩa tài lộc, phát triển và thịnh vượng. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả vẫn là tấm lòng và lời chúc tốt đẹp gửi đến người nhận thông qua hành động lì xì trong dịp Tết.
Lì xì cho người yêu bao nhiêu tiền?
Lì xì cho người yêu là một hành động đầy ý nghĩa, vừa thể hiện sự quan tâm vừa mang đến lời chúc may mắn, hạnh phúc. Tuy nhiên, số tiền lì xì bao nhiêu không quan trọng bằng ý nghĩa đằng sau con số đó. Dưới đây là một số gợi ý phổ biến:
- Số 1314: Đây là số tiền phổ biến và được yêu thích khi lì xì cho người yêu vì trong tiếng Trung, “1314” phát âm gần giống với cụm từ “trọn đời trọn kiếp”, tượng trưng cho sự bền vững, tình cảm lâu dài. Bạn có thể lì xì số tiền như 1.314.000 đồng để truyền tải thông điệp về tình yêu vĩnh cửu.
- Số 520 hoặc 5200: Con số này phát âm giống với cụm từ “Anh yêu em” hoặc “Em yêu anh” trong tiếng Trung. Vì vậy, đây là lựa chọn lý tưởng để tặng lì xì cho người yêu, giúp thể hiện tình cảm một cách tinh tế.
- Số 99, 999, 9.999: Số 9 mang ý nghĩa “trường cửu”, tượng trưng cho sự vĩnh viễn. Lì xì số tiền này có nghĩa là chúc cho tình yêu luôn lâu dài, bền chặt.
- Số 66, 666, 6.666: Số 6 được xem là con số của “lộc”, mang hàm ý chúc người yêu gặp nhiều may mắn, thịnh vượng trong cuộc sống.
- Số 888, 8.888: Số 8 đại diện cho sự phát triển và thăng tiến. Lì xì số tiền này là lời chúc người yêu luôn thành công và may mắn trong công việc và cuộc sống.
Tuy nhiên, số tiền cụ thể không phải là điều quan trọng nhất. Điều cốt lõi vẫn là sự chân thành và ý nghĩa của món quà bạn muốn gửi gắm trong dịp đầu năm.
Lấy tiền lì xì của con bị phạt bao nhiêu?
Theo quy định tại Điều 58 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, việc bố mẹ tự ý sử dụng tiền lì xì của con mà không có sự đồng ý từ con, và số tiền này không được sử dụng cho lợi ích của con, có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt có thể lên tới 30 triệu đồng nếu vi phạm. Điều này nhấn mạnh quyền lợi của trẻ em đối với tài sản cá nhân, bao gồm tiền lì xì. Hành vi sử dụng tiền cho mục đích khác mà không vì quyền lợi của con là trái với quy định pháp luật.
In hình bao lì xì hình tiền 500k Việt Nam bị phạt bao nhiêu?
Theo Điều 31 của Nghị định 96/2014 của Chính phủ, việc in hình ảnh tờ tiền Việt Nam lên bao lì xì là hành vi bị cấm và có thể bị xử phạt từ 40 đến 80 triệu đồng.
Việc Sử dụng bao lì xì in hình quốc huy, sổ đỏ, tiền Việt Nam cũng bị pháp luật nghiêm cấm. Đại diện Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM khuyến cáo: “Người dân không nên mua hoặc sử dụng loại bao lì xì này vì có thể bị coi là gián tiếp hỗ trợ cho các hành vi in ấn trái phép hình ảnh tiền Việt Nam”.
Tổng kết lại, Phong tục lì xì là một nét văn hóa truyền thống mang đậm ý nghĩa chúc phúc và cầu may mắn trong ngày Tết. Nó thể hiện lòng yêu thương, sự kính trọng giữa các thế hệ và mong muốn một năm mới tốt lành, thịnh vượng. Dù giá trị tiền lì xì có thể thay đổi theo thời gian, nhưng tình cảm và ý nghĩa gắn liền với phong tục này vẫn luôn vẹn nguyên, góp phần làm nên không khí ấm áp, đoàn viên trong dịp đầu xuân.
Lưu ý: Nội dung chỉ mang tính chất Tham Khảo.
